علامت اختصاري آن عبار ت است از Light amplification by stimulated emission of radiation مي باشد كه به معني “تقويت نور به وسيله ي گسيل تحريك شده ي تابش” است كاربرد ليزر بسيار وسيع و فراگير، و تقريبا در همه ي زمينه هاي تلاش انسان به عنوان مثال جداسازي ضايعات سرطاني از بدن با به كار گيري ليزر هاي پزشكي پر توان تا كاربرد هاي نظامي نظير ابزار تشخيص فاصله ي هدف و اسلح ها متغيير است. از ميان كاربردهاي پزشكي ليزر كاربرد آن از فيزيوتراپي جايگاه ويژه اي پيدا كرده است .
ليزر امواج الكترومغناطيسي تقويت شده اي است، كه مي تواند پرتو قلمي شكلي از امواج الكترومغناطيسي را با خواص ويژه توليد كند. پرتو هاي قلمي شكل ليزربه معني تمركز امواج ليزر روي یيك منطقه است. بنابراين شدت كه همان انرژي در واحد سطح است ،با فاصله كاهش نمي يابد كه اين به معني عدم پراكندگي امواج پرتو ليزر است اساس مكانيسم ليزر نسبتا مدرن مي باشد در سال1900 ماكس پلانك دانشمند بزرگ و فيزيك دان آلماني تشريح كرد كه چگونه رنگ يك جسم داغ با تغيير حرارت دگرگون مي شود او فرض كرد كه پرتوها به صورت ذرات كوانتوم منتشر مي شوند; بنابراين پرتوها نه تنها شبيه موج نبوده بلكه به صورت جرياني از ذرات يا فوتونها رفتار مي كنند و مي توان آنها را به صورت دستجات انرژي مشاهده نمود .در 1917 انيشتن اصول زير بنائي توليد پرتوهاي ليزر را به عنوان بخشي از تئوري كوانتوم معرفي كرد.
خصوصيت هاي پرتوهاي ليزر
پرتوهاي ليزر تفاوت هايي با نور مرئي معمولي دارند كه اين تفاوت ها عبارتند از :
– تك رنگي
ليزر ها داراي طول موج منفرد بوده و بنابراين تك طول موج هستند .در موارد مرئي بودن ليزر يك رنگ خالص ايجاد مي شود.
-هم فازي
پرتو هاي ليزر نه تنها دارا ي طول موج يكسان هستند بلكه هم فاز نيز مي باشند به عبارت ديگر تمام فازهاي ميدان هاي الكتريكي و مغناطيسي همه در يك زمان رخ مي دهند اين خاصيت ليزر را هم فازي زماني مي نامند.هم چنين پرتو هاي ليزر همه در مسير يكساني حركت مي كنند كه اين خصوصيت نيز هم فازي فضائي ناميده مي شود.
- موازي بودن
در نتيجه ي هم فاز بودن پرتو هاي ليزر ، اين پرتو ها در حين انتشار به صورت موازي باقي مي مانند از آنجا ئيكه پرتو ها پراكنده نمي شوند انرژي ليزر را ميتوان به بافت هاي دور منتقل كرد. اين خاصيت ليزر را تبد يل به وسيله ي ارزشمندي بر اهداف اندازه گيري و نشانه روي كرده است در مقايسه اي بين نور معمولي و پرتو ليزر مي توان گفت كه نور مرئي معمولي شبيه جمعيتي ازمردم است كه لباسهاي مختلف پوشيده اند و هر يك در مسير هاي مختلف در حال حركت هستند در حاليكه نور ليزر مانند دسته اي سرباز بوده با يونيفورمهاي يكسان كه به طور هم فاز و با مارش نظامي در مسيري مشخص رژه مي روند.
بخش هاي اصلي سيستم ليزر
براي توليد ليزر،دستگاه ليزر بايد از 3 بخش ضروري تشكيل شودكه عبارتند از :
- ماده فعال
- منبع انرژي
- ساختمان مكانيكي
ماده فعال :
ماده اي است كه قادر به انرژي توليد شده به وسيله يك منبع تحريك خارجي را از طريق تغييراتي كه در ساختار اتمي مولكولها، اتم ها و يونهاي سازنده آن صورت مي گيريد جذب كرده و متعاقبا اين انرژي اضافي را به صورت فوتون هاي نوري آزاد مي كند. اين كار از طريق برانگيختن الكترون ها به سطوح بالاتر انرژي و توليد فوتون هاي نوري به هنگام بازگشت اين الكترون ها به بانه هاي پايين تر انجام مي گيرد.
اين مواد فعال بر اساس نوع ليزر توليدي به كار مي رود معمولا در پزشكي از ماده ي فعال گازي (مثل هليوم-نئون)و يا نيمه رسانا بر اسا س گاليم آرسنايد ديودهاي گاليم، آرسنايد استفاده مي شود و يا كوارتزي مثل ياقوت .
ساختمان مكانيكي
ساختمان مكانيكي شامل ماده ي فعال، درون يك محفظه ي مركزي با دو آينه در هر انتهاست اين آئيه ها طوري تعبيه شده اند كه كاملا به يگديگر موازي بوده كه سبب بازتاب فوتون ها ي نور به صورت رفت و برگشت در طول محفظه شده ،در نهايت درصد كوچكي از فوقونهاي داخل محفظه به بيرون مي گريزند كه همان خرجي دستگاه است.
آثار پرتوهاي ليزر بر روي بافت ها
پرتو ليزر شبيه ديگر پرتو ها ممكن است:
- از روي سطح منعكس شود
- بداخل بافت بر حسب خصوصيات زير نفوذ مي كند
- طول موج
- ماهيت سطح بافت
- زاويه تابش
- انحراف
- انكسار
جذب در بافت ها
بيشتر پرتو هاي ليزر به دليل خاصيت پوست در آن جذب مي شوند پوست از دو لايه اصلي يعني اپيدرم و درم تشكيل شده است. اكثرا پرتوها داخل اپيدرم پراكنده مي شوند ناحيه درم حاوي عروق خوني و پيازهاي مو مي باشدهم چنين پوست شامل الياف كلاژن است هموگلوبين و ملانين است اين ها باعث جذب اكثر پرتوها مي باشد نكته ديگر اين كه نور قرمز توسط سيتوكروم واقع درميتوكندري سلول جذب مي شود اين مسئله باعث تحريك سلول ها مي گردد.
موضوع ديگر اين كه پرتو ليزر قادر است نفوذ پذيري غشاء سلول را متاثر كرد .
موارد استفاده ليزر درماني
- ترميم بافتي: در اين زمينه تحقيقات مختلفي چه بر روي انسان و چه بر روي حيوانات انجام شده نشان از تسريع ترميم زخم بافت ها مي شود.
- دردهاي عضلاني
- آسيب هاي ورزشي
- دردهاي عصبي
- دردهاي پس از عمل جراحي
- تاندونيت
- استرين هاي ليگاماني
- اسيب ها و پارگيهاي ماهيچه اي
- هماتوم يا گرفتگي
- آرتروز يا دردهاي مفصلي



